کلاف بندی چیست؟
کلاف بندی ساختمان، فونداسیون یا پی پایین ترین بخش ساختمان می باشد که دیگر اجزای سازه بر روی آن قرار می گیرد. کلیه نیروهای وارد بر ساختمان به فونداسیون منتقل شده و در آخر به زمین انتقال می یابد. ولی اگر در ساختمان پی ها مجزا از همدیگر باشند امکان حرکت نسبی آنها در شرایط گوناگون بارگذاری و یا زلزله وجود دارد. در این شرایط عملکرد سازه تحت تاثیر قرار داده می شود.به همین دلیل در سالهای اخیر برای اتصال پی های منفرد به همدیگر و یکپارچه نمودن کل پی از شناژ یا کلاف به کار می رود.
شناژ ساختمان موجب می شود که کل سازه در مقابل نیروهای وارد شده بصورت یک مجموعه ی یکپارچه عمل نماید. تمامی نشست ها یکنواخت شده و نیروهایی نظیر باد و زمین لرزه در صورتی که به یک نقطه از ساختمان وارد شود به کلیه قسمت ها منتقل می گردد و از شدت نیرو کاسته می شود و مانع از وارد شدن خسارات شدید می گردد.
انواع کـلاف بندی ساختمان
انواع کـلاف بندی ساختمان
ساختمان های کلاف بندی شده از آجر، سنگ، بلوک سیمانی و یا ترکیبی از آن ها ساخته می شود. کلاف ها به دو دسته افقی و عمودی تقسیم بندی می گردند. و اغلب از بتن مسلح شده با میلگرد در ساخت آن به کار برده می شود.
کلاف بندی افقی چیست؟
به کمک کلاف بندی ساختمان افقی اجزای جدا از هم در فونداسیون به یکدیگر متصل می گردند بدین ترتیب نیروهای وارد شده در کلیه قسمت های فونداسیون ساختمان توزیع می گردد و از تجمع آن در یک نقطه جلوگیری به عمل می آید.
استفاده از کلاف های افقی بصورت ضربدری یا خرپا در میان ستون های فونداسیون ساختمان نقش بسیاری مهمی در ضد زلزله شدن آن ایفا می نماید. در شرایط زمین لرزه یا دیگر نیروهای ناشی از عوامل طبیعی ارتعاشاتی که به قسمت های گوناگون فونداسیون وارد می گردد بوسیله کلاف های افقی کاهش یافته و نیروها به زمین منتقل می گردد. کلاف افقی در ساختمان وظیفه ی تحمل دو دسته از نیروها را برعهده دارد:
- نیروهای کششی حاصل از وزن ساختمان
- نیروهی وارد شده از سمت ستون های عمودی فونداسیون ساختمان
کلاف بندی قائم یا عمودی چیست؟
از کلاف بندی ساختمان عمودی بیشتر در ساختمان های چند طبقه استفاده می شود. کلاف عمودی به منظور اتصال کلاف های افقی به کار می رود. ساختار کلاف های عمودی به صورتی می باشد که از پایین به فونداسیون ساختمان متصل شده و از بالا به کلاف افقی متصل می گردد.
در اینجا لازم به ذکر است که کلاف عمودی یکی از اجزای اساسی ساختمان نیست و میتواند وجود نداشته باشد ولی در صورتی که در ساختمان کلاف افقی وجود داشته باشد از کلاف عمودی هم به کار می رود. کلاف عمودی نیز همانند کلاف افقی از تجمع نیروهای ساختمان در یک نقطه جلوگیری می نماید و به همین علت نقش خیلی مهمی در انتقال نیروهای ناشی از باد و زلزله بر عهده دارد و باعث پایداری بیشتر ساختمان می شود.
کلاف بتنی: استحکام بخشی به سازه های بتنی
کلاف بندی ساختمان بتنی به نوعی از کلاف بندی اشاره دارد که از بتن مسلح تشکیل شده است. این نوع کلاف بندی در هر دو حالت افقی و عمودی کاربرد دارد و به دلیل مقاومت بالای بتن و فولاد در برابر نیروهای فشاری و کششی، از استحکام بسیار بالایی برخوردار است. کلاف بتنی در سازه های بتن مسلح و حتی در سازه های بنایی، برای تقویت بخش های مختلف به کار می رود.
اجرای صحیح کلاف بتنی، با رعایت پوشش بتن و فواصل خاموت ها، می تواند به طور چشمگیری مقاومت سازه را در برابر انواع بارها، به خصوص بارهای لرزه ای، افزایش دهد. این نوع کلاف بندی به ویژه در ساختمان هایی که در معرض خطرات زلزله قرار دارند، اهمیت دوچندانی پیدا می کند.
نقش میلگرد در کـلاف بندی
کلاف بندی ساختمان افقی بایستی برای دیوارهای باربر در یک سطح زیر دیوار و زیر سقف اجرا شود. در زیر دیوار بایستی از بتن مسلح استفاده شده و عرض آن از عرض دیوار یا 25 سانتیمتر کم تر نباشد. همچنین ارتفاع کلاف نباید از 1.5 برابر عرض دیوار و یا 25 سانتیمتر کمتر باشد. در زیر سقف اگر از بتن مسلح استفاده شده است نباید عرض کلاف از عرض دیوار کم تر باشد. ولی در دیوارهای خارجی برای نماسازی عرض کلاف میتواند تا حداکثر 12 سانتی متر از عرض دیوار کم تر باشد. ولی به هیچ عنوان نباید عرض کلاف از 20 سانتی متر کم تر باشد. ارتفاع کلاف نیز از 20 سانتیمتر نباید کم تر باشد.
ولی میلگرد نقش خیلی مهمی در ساخت کلاف دارد. همانگونه که گفته شده از بتن مسلح در سیستم کلاف بندی به کار می رود. میلگرد نقش تقویت کننده کلاف را برعهده دارد. میلگرد های طولی که در کلاف بندی به کار می رود با از جنس میلگرد آجدار با حداقل سایز 10 باشند. میلگردهای طولی در کلاف افقی بایستی در چهار ضلعی کلاف قرار گرفته و با بتن پوشیده شوند. اگر عرض کلاف افقی از 35 سانتی متر بیشتر است تعداد میلگردها بایستی تا 6 یا بیشتر افزایش یابد. ولی بایستی دقت شود که فاصله میان دو میلگرد که در کنار همدیگر قرار دارند در هیچ شرایطی از 25 سانتی متر بیشتر نشود.
جهت اتصال میلگردهای طولی به همدیگر از خاموت یا تنگ ساده با قطر حداقل 6 میلی متر به کار می رود. فاصله ی میان خاموت ها نباید از ارتفاع کلاف یا 25 سانتی متر بیشتر شود.
در هنگام تقاطع کلاف ها بایستی حداقل 50 سانتی متر همپوشانی در نظر گرفته شود تا اتصال بین کلاف ها به درستی انجام شود. عبور دادن تاسیسات با قطر بیشتر از یک ششم عرض کلاف از داخل کلاف مجاز نیست. عبور تاسیسات نباید موجب قطع شدن میلگردها شود.
ضوابط و استانداردهای کلاف بندی
ضوابط و استانداردهای کلاف بندی دیوار بر اساس آیین نامه ها
اجرای صحیح کلاف بندی ساختمان دیوار مستلزم رعایت دقیق ضوابط و استانداردهای ملی و بین المللی است. این ضوابط که در آیین نامه های مربوط به طراحی لرزه ای ساختمان ها (مانند استاندارد ۲۸۰۰ ایران) تدوین شده اند، جزئیات مربوط به ابعاد، آرماتورگذاری، اتصالات و نحوه اجرای کلاف ها را مشخص می کنند. عدم رعایت این ضوابط می تواند به کاهش ایمنی و پایداری سازه منجر شود.
حداقل ابعاد و مشخصات آرماتورگذاری کلاف بندی
آیین نامه هایکلاف بندی ساختمان حداقل ابعاد و مشخصات آرماتورگذاری برای کلاف بندی را تعیین می کنند تا اطمینان حاصل شود که کلاف ها توانایی مقاومت در برابر نیروهای طراحی را دارند. به عنوان مثال، برای کلاف های افقی و عمودی، معمولاً حداقل قطر آرماتورهای طولی و تعداد آن ها مشخص می شود. همچنین، فواصل خاموت ها و قطر آن ها نیز باید طبق ضوابط باشد تا از کمانش آرماتورهای طولی جلوگیری شود. پوشش بتن مناسب برای آرماتورها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا از خوردگی فولاد محافظت شود. این ضوابط به منظور تضمین حداقل مقاومت و شکل پذیری کلاف ها در هنگام وقوع زلزله تدوین شده اند.
نکات اجرایی کلاف بندی در دیوارهای بنایی
در دیوارهای بنایی، اجرای کلاف بندی ساختمان نیازمند دقت و توجه ویژه ای است. کلاف ها باید به درستی در داخل دیوارها قرار گیرند و با مصالح بنایی به خوبی پیوند بخورند. در مورد کلاف های افقی، باید اطمینان حاصل شود که به صورت پیوسته در طول دیوار اجرا شده اند و در محل تقاطع ها به یکدیگر متصل می شوند.
برای کلاف های عمودی نیز، باید از اتصال محکم آن ها به فونداسیون و سقف اطمینان حاصل شود. همچنین، باید توجه داشت که در هنگام قالب بندی و بتن ریزی، بتن به طور کامل اطراف آرماتورها را پر کند و هیچ فضای خالی باقی نماند. استفاده از مصالح با کیفیت و نظارت مستمر بر فرایند اجرا، از عوامل کلیدی در موفقیت کلاف بندی دیوار است.
محاسبه هزینه های کلـاف بندی
هزینه کلاف بندی مطابق با میزان مصالحی که مورد استفاده قرار میگرد مشخص می شود. میزان مصالح نیز به متراژ و نقشه ی سازه بستگی دارد. مشخص است که اگر ساختمان زیر بنا و همچنین تعداد طبقات بیشتری داشته باشد نیاز به مصالح بیشتری برای کلاف بندی دارد. اگر به هنگام پی ریزی ساختمان نیازمند پروفیل فولادی و یا محصولات آهنی شدید می توانید به راحتی آن را از سایت گروه صنعتی نوسازان فولاد آباد صنعت تهیه نمایید.
مزایای کلاف بندی در افزایش مقاومت لرزه ای سازه
مزایای کلاف بندی در افزایش مقاومت لرزه ای سازه
همان طور که اشاره شد، کلاف بندی ساختمان به ویژه در مناطق زلزله خیز، نقش حیاتی در افزایش مقاومت لرزه ای ساختمان ها ایفا می کند. این مزیت اصلی، خود شامل چندین جنبه مهم است که در ادامه به آن ها می پردازیم.
کاهش آسیب پذیری سازه در برابر بارهای جانبی
یکی از مهم ترین مزایای کلاف بندی ساختمان، کاهش آسیب پذیری سازه در برابر بارهای جانبی ناشی از زلزله، باد یا سایر نیروها است. بدون کلاف بندی مناسب، دیوارهای بنایی به صورت مستقل عمل کرده و در برابر نیروهای برشی و خمشی ناشی از زلزله، به سرعت ترک خورده و فرو می ریزند. کلاف بندی دیوار با ایجاد یک چارچوب یکپارچه، این نیروها را به طور موثرتری توزیع کرده و از تمرکز تنش در نقاط ضعف سازه جلوگیری می کند. این امر باعث می شود که سازه بتواند انرژی ناشی از زلزله را جذب کرده و بدون فروپاشی کامل، تغییر شکل های مجاز را تحمل کند.
به این ترتیب، با استفاده از کلاف بندی صحیح، می توان انتظار داشت که ساختمان در برابر زلزله های شدید، عملکرد بهتری از خود نشان دهد.
با توجه به اینکه کلاف بندی یک عنصر حیاتی در ساخت و ساز مدرن است، انتخاب مصالح اولیه با کیفیت برای اجرای آن، اهمیت دوچندانی پیدا می کند. در اینجا، نقش تامین کنندگانی نظیر نوسازان فولاد پررنگ می شود.
بهبود عملکرد یکپارچه اجزای ساختمان با کلاف بندی
کلاف بندی ساختمان نه تنها مقاومت هر دیوار را به صورت مجزا افزایش می دهد، بلکه باعث بهبود عملکرد یکپارچه تمامی اجزای ساختمان می شود. در یک سازه کلاف ساختمان شده، دیوارها، سقف و فونداسیون به صورت یک واحد منسجم عمل می کنند. این یکپارچگی باعث می شود که نیروهای لرزه ای به جای ایجاد خرابی های موضعی، به طور کلی در سراسر سازه توزیع شوند. به این ترتیب، سازه دارای “رفتار جعبه ای” می شود که به معنای مقاومت بالاتر در برابر تغییر شکل های پیچشی و جانبی است.
این بهبود عملکرد یکپارچه، نه تنها از فروپاشی کلی سازه جلوگیری می کند، بلکه آسیب های سازه ای را نیز به حداقل می رساند و امکان ترمیم و بازسازی پس از زلزله را فراهم می آورد. این امر به خصوص در بحث “کلاف ساختمان” و در نظر گرفتن آن به عنوان یک سیستم کلی، بسیار حائز اهمیت است. این نوع یکپارچه سازی، با استفاده از میلگردهای تقویتی که توسط شرکت هایی نظیر نوسازان فولاد تامین می شود، امکان پذیر است.
کلاف بندی، ضامن پایداری و ایمنی ساختمان شما
در نهایت، می توان گفت که کلاف بندی چیست و چرا تا این حد در صنعت ساختمان سازی حیاتی است؟ کلاف بندی، بیش از یک تکنیک ساده ساخت و ساز، یک راهکار مهندسی پیچیده و ضروری برای تضمین پایداری و ایمنی ساختمان ها، به ویژه در برابر نیروهای لرزه ای است. از انواع کلاف در ساختمان گرفته تا جزئیات اجرایی کلاف ساختمان دیوار و نقش آن در بهبود عملکرد یکپارچه سازه، تمامی این جوانب بر اهمیت این فرایند تأکید دارند
رعایت دقیق ضوابط، استفاده از مصالح با کیفیت مانند محصولات نوسازان فولاد و نظارت مستمر بر اجرای صحیح، از عوامل کلیدی در تضمین موفقیت آمیز بودن کلاف در ساختمان هستند. به یاد داشته باشید که یک ساختمان ایمن و پایدار، نتیجه توجه به جزئیات و استفاده از روش های ساخت و ساز استاندارد است و کلاف بندی نقش برجسته ای در دستیابی به این هدف ایفا می کند.