ورق فولادی
یکی از انواع محصولات فولادی ورق فولادی هست که به صورت نازک و تخت تولید می شود . این ورق ها به دلیل ویژگی های خاص خود در صنایع مختلف کاربردهای گسترده ای دارند . ویژگی های خاص آن ، از جمله مقاومت و قابلیت شکل پذیری ، آن را به گزینه ای مناسب برای کاربردهای مختلف تبدیل کرده است .
ورق فولادی
همان طور که از نامش پیداست به ورق های نازک و مسطح از فولاد، ورق فولادی گفته می شود که معمولاً با ضخامت کمتر از 6 میلی متر تولید می شوند. این محصولات فولادی استحکام و دوام بالایی دارند که آن ها را برای استفاده در ساخت و ساز و صنایع سنگین مناسب می کند . ورق فولادی هم مثل پروفیل فولادی به عنوان یکی از مهم ترین و پرکاربردترین محصولات فولادی در صنایع مختلف شناخته می شود ، انواع آن ها عبارتند از :
- ورق سیاه : این ورق ها با فرآیند نورد گرم تولید می شوند و معمولاً دارای سطحی ناهموار و کدر هستند. علاوه بر این به دلیل هزینه پایین و استحکام مناسب در ساختمان سازی و ساخت تجهیزات صنعتی استفاده می شوند .
- ورق گالوانیزه : این ورق ها با پوشش لایه ای از روی (زینک) به منظور جلوگیری از زنگ زدگی تولید می شوند که برای کاربردهای بیرونی و محیط های مرطوب مناسب هستند .
- ورق روغنی : ورق های روغنی با فرآیند نورد سرد تولید می شوند و سطحی صاف و براق دارند و برای کاربردهایی که به دقت و زیبایی ظاهری نیاز دارند، مناسب اند .
- ورق ضد زنگ : این نوع ورق فولادی از فولاد های آلیاژی تولید می شوند و مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارند .
تفاوت ورق های نورد سرد و گرم
ورق های فولادی تولید شده با نورد سرد و نورد گرم تفاوت های مهمی دارند که این تفاوت ها در فرآیند تولید ، ویژگی های مکانیکی و کاربردهای آن ها قابل مشاهده است . ورق های نورد گرم (Hot Rolled Steel) در دماهای بالا (حدود 900-1200 درجه سانتی گراد) انجام می شود . فولاد در حالت داغ از میان غلطک ها عبور کرده و به ضخامت مورد نظر می رسد . ورق فولادی نورد سرد (Cold Rolled Steel) از نورد گرم تولید شده و سپس در دماهای پایین ( دمای اتاق ) دوباره از غلطک ها عبور داده می شود تا ضخامت دقیق تر و سطح صاف تری داشته باشد .
سطح ورق نورد گرم معمولاً زبرتر است و امکان دارد پوسته هایی بر روی سطح آن وجود داشته باشد که ناشی از خنک شدن سریع در هواست و به دلیل فرآیند تولید ساده و سریع تر ، قیمت کمتری نسبت به ورق های نورد سرد دارد . در مقابل ورق فولادی نورد سرد سطح بسیار صاف تر ، درخشان تر و یک نواخت تری دارد . این ورق ها برای کاربردهایی که به ظاهر بهتر نیاز دارند مناسب تر می باشد به دلیل فرآیند تولید پیچیده و دقیق‌ی که دارد قیمت نهایی بالایی دارد . به دلیل انبساط و انقباض ناشی از تغییرات دما در حین تولید ، کنترل ابعاد دقیق در نورد گرم سخت تر است . این ورق ها ممکن است دقت ابعادی کمتری داشته باشند . ورق نورد سرد دقت ابعادی بسیار بالاتری دارد و به دلیل نورد در دمای اتاق ، ضخامت دقیق تری نسبت به ورق های نورد گرم دارد .
کاربردهای ورق فولادی
ورق فولادی به عنوان یکی از محصولات مهم فولادی ، کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد . این محصولات به دلیل ویژگی هایی مانند استحکام ، دوام و قابلیت شکل پذیری ، در صنایع مختلف از ساخت و ساز تا صنایع خودروسازی و الکترونیک به طور گسترده ای استفاده می شود . این محصولات نقش مهمی در توسعه و پیشرفت صنایع مختلف ایفا می کنند . در ادامه به چندین کاربرد مهم آنها اشاره کرده ایم :
- ساخت و ساز: در ساخت اسکلت ساختمان ، پل و سازه های عمرانی از ورق فولادی به عنوان مصالح اصلی استفاده می شود، هم چنین ورق های گالوانیزه و رنگی در پوشش سقف و دیوارهای خارجی به کار می روند.
- صنعت خودروسازی : ورق فولادی به دلیل استحکام و وزن سبک ، گزینه مناسبی برای صنعت خودروسازی هستند و برای تولید بدنه و اجزای داخلی خودرو ها استفاده می شوند .
- تجهیزات صنعتی : در تولید ماشین آلات صنعتی و تجهیزات مختلف مانند نوار نقاله ، دستگاه های برش و جوش و غیره از ورق فولادی استفاده می شود .
- لوازم خانگی : در ساخت لوازم خانگی مانند یخچال، ماشین لباس شویی و اجاق گاز به کار می رود . ورق ضد زنگ بهترین گزینه برای تولید این نوع از لوازم می باشد .
- صنعت حمل و نقل : در صنعت ریلی در ساخت بدنه کشتی و قایق ، در تولید ریل و واگن ها از این ورق ها استفاده می شود .
- صنعت برق و الکترونیک : در تولید تابلوهای برقی و جعبه های توزیع و در ساخت قطعات الکترونیکی و دستگاه های برقی کاربرد دارند .
- صنعت انرژی : ورق فولادی در ساخت تجهیزات نیروگاهی ، توربین و دیگر تجهیزات مربوط به تولید انرژی به کار می رود .
- صنعت بسته بندی : در تولید قوطی و ظروف غذایی و غیر غذایی ورق های فولادی مورد استفاده قرار می گیرند .
- ساخت مبلمان و دکوراسیون : در طراحی و ساخت مبلمان و دکوراسیون داخلی ، از ورق فولادی به عنوان مواد اولیه استفاده می شود .
- صنعت نساجی : ورق فولادی در ساخت ماشین آلات و تجهیزات نساجی نیز کاربرد دارد .
مراحل ساخت و تولید ورق فولادی
فرآیند ساخت و تولید ورق فولادی شامل مراحل مختلفی است که از استخراج مواد خام تا تبدیل آن به محصول نهایی به کار می رود و تقریبا شبیه به مراحل تولید محصولات فولادی مثل پروفیل فولادی می باشد . همان طور که می دانید ماده اولیه اصلی برای تولید فولاد سنگ آهن است که از معادن استخراج می شود ، زغال سنگ ( کک ) هم به عنوان منبع کربن برای احیای سنگ آهن و تولید آهن به کار می رود .
پس از آماده سازی مواد اولیه ، سنگ های آهن به همراه آهک و مواد دیگر به صورت گلوله های کوچک ( پلت ) یا به شکل آگلومرات به طور مستقیم وارد کوره بلند می شوند و با حرارت زیاد ترکیب شده و به آهن مذاب ( آهن خام یا چدن ) تبدیل می شود . در این مرحله ، اکسیژن موجود در سنگ آهن جدا شده و به آهن خالص نزدیک می شویم . آهن مذاب به همراه مقداری کربن و سایر عناصر در این کوره ها تصفیه و به فولاد تبدیل می شود . در کوره اکسیژن پایه ، اکسیژن به داخل آهن دمیده می شود تا نا خالصی ها جدا شوند . در کوره قوس الکتریکی ، از ضایعات فولادی و الکترود های گرافیتی برای تولید فولاد استفاده می شود .
فولاد مذاب به صورت پیوسته در قالب های خنک شونده ریخته می شود تا به صورت تختال (slab)، بیلت (billet) یا بلوم (bloom) شکل بگیرد. این محصولات نیمه تمام برای تبدیل به ورق فولادی یا محصولات دیگر فولادی آماده می شوند . در صورت نیاز ، ورق های فولادی تحت عملیات حرارتی مانند بازپخت (Annealing) قرار می گیرند تا خواص مکانیکی و سختی بهینه شوند . در برخی موارد ، ورق های فولادی برای محافظت در برابر خوردگی با پوشش هایی مانند روی ( گالوانیزه ) پوشانده می شوند . ورق ها پس از تولید به اندازه های مختلف برش داده و بسته بندی می شوند تا برای استفاده در صنایع مختلف آماده شوند . این فرآیند ها به شکل پیچیده ای کنترل می شوند تا کیفیت نهایی ورق فولادی برای کاربردهای مختلف صنعتی تضمین شود .